تحلیل واقعه جنایت "ستایش" زیر ذره بین یک روانپزشک

دکتر فربد فدایی مدیر گروه روان پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی  در خصوص برخی اعمال مجرمانه ای که از افراد سر می زند و با اشاره به قتل ستایش دختر 6 ساله افغان در گفت و گو با آستان گفت:در هر عمل مجرمانه سه عامل نقش اساسی دارد.نخستین عامل فرد مجرم و ویژگی های او است.فرد بزه دیده و ویژگی های او نیز عامل بعدی به شمار می رود همچنین محیطی که در آن بزه رخ داده است نیز عامل سوم به شمار می رود.

این مدرس دانشگاه در ادامه افزود:به عنوان مثال در خصوص عامل نخست می توان این گونه بیان کرد،اکثریت مجرمان را در سراسر جهان مردان جوان بین 15 تا 25 سال تشکیل می دهند.از نقطه نظر عامل دوم،اکثریت افراد بزه دیده  کسانی هستند که نسبت به مجرم از نظر هوشی و جسمانی ضعیف تر بوده اند.اما از نقطه نظر عامل سوم باید گفت برخی از مکان ها احتمال وقوع جرم را افزایش می دهد.

دکتر فدایی روانپزشک و مدرس دانشگاه با اشاره به این مطلب که عموما افراد مجرم از خانواده هایی برمی خیزند که در آن یکی از والدین حضور ندارند یعنی تک سرپرست به شمار می روند ادامه داد:به طور عمده فقدان پدر در سنین حساس 3 تا 6 سالگی می تواند در پسران سبب نارسایی در تشکیل وجدانیت و اخلاق شود.اما گاهی اوقات در خانواده پدر حضور دارد اما خود او سرمشق رفتارهای بزهکارانه است.نداشتن هدف خانوادگی ،فقر مادی و فرهنگی ، اعتیاد،زندگی در محله های جرم خیز و... همگی در ایجاد یک فرد مجرم دخالت می کند.

این مدرس دانشگاه با تعریفی از فرد مجرم بیان کرد:فرد مجرم کسی است که نسبت به جامعه و قوانین آن دلبستگی ندارد.عموما این افراد خود را محروم فرض می کنند در نتیجه نسبت به ارزش های جامعه از جمله اخلاقیات دیدگاه منفی دارند.احساس می کنند باید انتقام خود را از آنان که دارای مواهبی هستند بگیرند.

به گفته وی ، اما از نقطه نظر شناختی باید گفت،خیلی  از ضایعات مغزی باعث می شود هوش افراد پایین تر از حد طبیعی باشد از این رو فرد قادر نیست بر انگیزه های پرخاشگرانه خود تسلط داشته باشد.یعنی قشر مغز که محل اعمال کردن این کنترل ها به شمار می رود ضعیف است.اما باید دانست سهم مبتلایان به بیماری روانی در ارتکاب جرم ناچیز است . از نقطه نظر قربانیان جرم یا بزه دیدگان باید عنوان کرد آنان معمولا در شرایط محرومیت اقتصادی و اجتماعی به سر می برند.از آگاهی های لازم برای حفظ خود بی اطلاع هستند.

فدایی بیان کرد:خانواده قربانیان بزه،به علت فقر فرهنگی یا مالی قادر به نظارت و سرپرستی کامل در این قبیل کودکان و نوجوانان که قربانی مجرم می شوند نیستند.معمولا مجرمانی که پس از آزار جنسی قربانی خود او را به طرز فجیعی به قتل می رسانند در درون خود بسیار ضعیف بوده و احساس قدرت می کنند و حتی گاهی اوقات فقط در صورتی که قربانی مرده باشد احساس قدرت پیدا می کنند.

وی در خصوص اسیدپاشی مجرم به قربانی خود ادامه داد:اما در خصوص مجرمی که با اسید سعی در از بین بردن قربانی خود دارد باید این چنین عنوان کرد،این مجرمان برای امحاء آثار جرم دست به این کار می زنند.از این رو حد اعلای احساس خشم و ضعف درونی خود را نشان می دهند.

فدایی تاکید کرد:درست است آگاهی مردم نسبت به چنین جرائمی ضرورت دارد اما تاب دادن و شلوغ کردن این نوع جرم ها بدون تفسیر روانپزشکی از طریق رسانه های دیداری ممکن است سبب اشاعه چنین رفتارهای مجرمانه شود.اما در خصوص رسانه های نوشتاری و چاپی می توان گفت،چنین محدودیتی برای آنها وجود ندارد زیرا مجرمان عموما روزنامه نمی خوانند و یا به سایت های خبری مراجعه نمی کنند از این رو در خصوص این قبیل قتل ها رسانه ها باید هوشیار و آگاه عمل کنند. 

منبع:آستان