آستان - کودتای نافرجام ترکیه شرایط سیاسی و امنیتی ترکیه را تحتالشعاع قرار داد و این کشور را با بحرانهای عمیقی مواجه ساخت.
گزارشها نشان میدهد که کودتا در ترکیه علاوه بر خسارتهای مالی فراوان (که مقامات "آنکارا" رقم آن را حداقل 100 میلیارد دلار برآورد میکنند)، برخی مقاصد پشت پرده کشورهای غربی را نیز آشکار کرد.
**همزمانی کودتای ترکیه با عذر خواهی "آنکارا" از "مسکو"
"رجب طیب اردوغان" رئیسجمهور ترکیه که در اندیشه چرخشی نیمبند در سیاستهای منطقهای خود بود، ناگهان با یک کودتای عظیم مواجه شد. این کودتا با توجه به اینکه همزمان با عذرخواهی "آنکارا" از "مسکو" رخ داد، نشاندهنده این موضوع بود که آمریکا در پشت پرده کودتا نقش دارد.
اعتقاد قاطبه مقامات "آنکارا" بر این است کودتایی که برای سرنگونی "اردوغان" انجام شد کار "فتحالله گولن" است؛ اما وی این موضوع را شدیدا تکذیب میکند.
در سالهای گذشته آمریکاییها سعی کردند با همگرایی بین فتحالله گولن و رجب طیب اردوغان دولتی lمتحد بین این دو نفر تشکیل دهند اما از آنجایی که وحدت بین "اردوغان" و "گولن" صورت نگرفت؛ این اتفاق نیفتاد.
"گولن" در منطقه به اسلام آمریکایی اعتقاد داشت و اردوغان به دنبال احیا امپراطوری عثمانی بود و همین موضوع شکاف بین این دو نفر را افزایش داد و نهایتا به اعتقاد مقامات آنکارا به یک کودتا (از سوی جنبش "گولن") در ترکیه ختم شد.
برخی رسانههای ترکیه اعتقاد دارند که کودتا علاوه بر نقش آفرینی گولن به احتمال بسیار زیاد با هدایت آمریکا صورت گرفته است. یکی از روزنامههای نزدیک به حزب عدالت و توسعه در این زمینه میگوید: کودتای ترکیه توسط ژنرال "جان کمپبل" فرمانده سابق نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان صورت گرفته است.
**نقش آمریکا در پشت پرده کودتای نافرجام ترکیه
در حقیقت "فتحالله گولن" به عنوان بزرگترین مخالف دولت ترکیه با سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا رابطه نزدیکی دارد و این موضوع نشاندهنده نقش آمریکا در پشت پرده کودتای نافرجام ترکیه است.
"ایکر باشبوق" فرمانده سابق ستاد کل ارتش ترکیه در این زمینه میگوید: کودتای اخیر با کمک سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) طراحی شد و "فتحالله گولن" در آن نقش داشته است. اگر آمریکا گولن را به ترکیه برنگرداند، چنین استنباط می شود که قصد استفاده از وی را دارد و اگر "گولن" را تحویل دهد بدان معناست که به او نیازی ندارند.
به گزارش آستان ، وی میافزاید: این شورش با حمایت خارجی انجام شد؛ شما فکر میکنید که آمریکا بدون هیچ هدفی به گولن اجازه اقامت در پنسیلوانیا داده و در قبال آن از او هیچ استفادهای نمیکند؟
مقامات حزب عدالت و توسعه و از جمله شخص "اردوغان" در ابتدا منکر نقش آمریکا در کودتای نافرجام اخیر میشدند، اما رفته رفته و با عدم حسن نیت ایالات متحده در تحویل "گولن" به این نتیجه رسیدند که واشنگتن همه در ماجرای شورش اخیر نظامیان بیتقصیر نیست.
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفت و گو با خبرنگار آستان ؛ درباره کودتای ترکیه می گوید: اردوغان و گولن هر دو از یک مکتب فکری نشأت میگیرند و دو بازیگر خیلی متفاوتی نیستند اما اینکه در بازی جدید نظامیان وابسته به شبکه گولن در کودتا ایفای نقش میکنند، به نظر میرسد با یک تأمل بیشتر دربارهاش صحبت شود.
وی می افزاید: گولن یکی از بزرگترین شبکههای اجتماعی در ترکیه دارد و اینکه کودتا چه تأثیری بر آرامش نیروهای تکفیری میگذارد، نمیتوان چیزی گفت؛ و بعید به نظر میرسد که با یک تغییر در ترکیه سوریه آنچنان شرایط متفاوتی پیدا کند. سوریه کما فیالسابق بحرانی و خونبار خواهد بود.
یک دومینوی تأسفبار نقش آمریکا را در کودتای ترکیه محرز میکند. اولا سفر یکی از چهرههای تأثیرگذار کودتا که با یکی از مقامات اماراتی در دوبی دیدار کرده و درباره ساز و کار پیاده سازی شورش مشورت می کند. ثانیا آمریکا به سرعت کودتا را در ترکیه محکوم نمیکند؛ به گفته تحلیلگران "واشنگتن" منتظر رخدادهای بعدی در ترکیه میماند تا بسنجد که فرجام کودتا چه خواهد شد و پس از آن تصمیم بگیرد.
علاوه بر نکات فوق به دنبال احتمال نزدیکی روابط "مسکو- آنکارا"، آمریکا احساس خطر میکند و فکر اجرایی کردن این کودتای نافرجام میافتد. چرا که نگران است به جای "بمبافکنهای بی-52 " ایالات متحده"، جنگندههای ارتش روسیه در "دیاربکر" و "آدانا" (که پایگاههای نظامی "کاخ سفید" در ترکیه محسوب میشوند)، مستقر شوند .
البته احتمال رخ دادن موضوع ذکر شده بسیار پایین است؛ چرا که ترکیه عضو پیمان آتلانتیک شمالی و دوست آمریکاست. علاوه بر این، "آنکارا" به "واشنگتن" در همه زمینهها (به خصوص سیاسی و نظامی) وابستگی دارد.