آنچه در زیر میخوانید، بازنشر پروندهای است که سال گذشته به مناسبت
درگذشت یار صادق انقلاب در شبکه مجازی آستان منتشر شد. حالا یک سال از آن روز
گذشته است...
دکتر صادق طباطبایی در دومین روز از اسفند 1393 پس از تحمل بیش از یک
سال بیماری درگذشت. این خبر به سرعت جای خود را در صدر اخبار ایران و مربوط به
ایران باز کرد. مرحوم طباطبایی از آن دسته چهرههایی بود که خیلیها او را از
اوایل یا حتی از پیش از انقلاب اسلامی میشناختند. کسی که هم در نوفللوشاتو همراه
امام(ره) بود، هم در «پرواز انقلاب» به مقصد مهرآباد و هم در مسئولیتهایی که در
ماههای اول پس از پیروزی انقلاب بر عهده گرفت؛ از جمله کار خطیر برگزاری رفراندوم
12 فروردین 1358. ظاهر متفاوت صادق طباطبایی که همیشه آراستگی را در خود داشت، او
را به چهرهای آشنا و محبوب نزد مردم تبدیل کرده بود، اما این همه ماجرا نبود. مشی
اعتدالی مرحوم طباطبایی در سیاست و مذهب و اجتماع و نیز علاقههای شخصیاش به
موضوعاتی نظیر هنر (او پیانیست چیرهدستی بود) باعث میشد تا آنها که او را میشناختند،
دوستش داشته باشند یا لااقل برایشان قابل احترام باشد. حالا چند روزی میشود که او
در خاک آرمیده است تا زمین، این مخلوق خوب خدا و امانت الهی را به آغوش خالقش
بازگردانده باشد؛ روحش شاد.
آیتالله موسوی بجنوردی -
مدیرگروه فقه و حقوق پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
امام موسی صدر از نظرات
مرحوم طباطبایی استفاده میکرد
من به همراه حاج سیدمصطفی
و حاج احدآقا خمینی به حج عمره و سپس به لبنان رفتیم. در آنجا ما به مرحوم طباطبایی
و آیتالله سلطانی و امام موسی صدر پیوستیم و تا صبح به بحث و گفتوگو میپرداختیم.
هرچه که مرحوم طباطبایی میگفت مورد عنایت و توجه همه بود. امام موسی صدر در کارهای
مشاورهای و بحثبرانگیز خود از نظریههای وی استفاده میکرد. آن مرحوم دارای اندیشه
سیاسی بسیار بالایی بود و طریقه برخورد با همه نوع افراد و اشخاص را میدانست. وی معرف
شهید چمران به امام موسی صدر نیز بود. مرحوم طباطبایی به عنوان انقلابی خوشفکر و متدین
که دارای طرحهای تازه و اندیشمندانه بود مورد احترام همه بود و نقش بسزایی در پاریس
هم به عنوان رابط امام (س) با دانشجویان خارجی و هم مترجم داشت و میتوان گفت مرحوم
طباطبایی صدای انقلاب را به گوش جهان میرساند.
حمید انصاری - قائم مقام موسسه
تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(س)
صادق طباطبایی حق بزرگی به
گردن نیروهای انقلابی داشت
دکتر صادق طباطبایی حق بزرگی
بر گردن همه نیروهای انقلابی و مبارزان قبل از انقلاب داشت. وی یکی از مهمترین حلقههای
مبارزه به خصوص دانشجویان مبارز پیرو نهضت امام (س) خارج از کشور بود. مرحوم طباطبایی
پیامرسان امین امام (س) از طرف دانشجویان خارج کشور بویژه ایالات متحده آمریکا بودند.
قبل از رحلت امام (س) با توجه به فراز و فرودهایی که در این مدت صورت گرفت، دکتر طباطبایی
هیچ گاه از آن راه اصیل و منطقی که داشت خارج نشد؛ در حالی که فردی روشنفکر بود و بر
بعضی مواضع تاکید داشت، همیشه طبق سخنان امام (س) در مسیر اعتدال حرکت می کرد.
علی اشراقی - نوه امام (س)
او انسانی مردمدار بود
من در نوفل لوشاتو پسری
۱۲ ساله بودم. زمانی که خبرنگاران از کشورهای خارجی به خصوص آلمان خدمت امام (س) میرسیدند
مسئولیت ترجمه با مرحوم طباطبایی بود. اگر بخواهم در یک جمله از خصوصیات مرحوم طباطبایی
صحبت کنم، میتوانم بگویم وی انسانی مردمدار بود.
آیتالله یوسف صانعی -
مرجع تقلید
تنها نامش صادق نبود، بلکه
در عمل هم صادق بود
دکتر صادق طباطبایی تنها نامش
صادق نبود، بلکه در عمل هم صادق بود یعنی همه وجودش صدق و راستی بود. گاهی با مرحوم
طباطبایی ملاقاتهایی داشتیم. ایشان انسانی بود که بین روشنفکرها و دانشمندان غیرحوزوی
کمتر پیدا میشود؛ لذا مظلومانه زندگی کرد و تا جایی که بنده اطلاع دارم غریبانه هم
از دنیا رفت اما هم در زمان مظلومیتش و هم در زمان غربتش با سعادت و خوشبختی زندگی
کرد و در یک جمله «عاش سعیداً مظلوما، و مات سعیدا مظلوما» و این مظلومیت، صفتی است
برای همه ائمه ومعصومین (ص)؛ مظلومیتی در راه حق و تقوا. ایشان کسی بود که هیچ خلافی
از او دیده نشد؛ البته در حقش ظلم شد ولی ظلمها را تحمل و صبر کرد و به لقاء خداوند
رسید تا در محضر پدر بزرگوارش و امام امت و مادر بزرگوارش به خاک سپرده شود. از
خداوند میخواهیم او را با ائمه معصومین (ص) مشهور گرداند و ما را جزو دوستان اینچنین
انسانهای شایسته و صادقی قرار دهد. ایشان در سفر آخرشان که به ایران آمده بودند، بنده
مریض و در تهران بودم. هیچ توقعی برای عیادت بنده از ایشان وجود نداشت، ولی آقایی و
کرامت کردند و به عیادت بنده آمدند. امیدوارم زندگی ایشان بتواند سرمشقی برای ما و
دانشمندان حوزوی وغیر حوزوی باشد.
حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی - مدیرمسئول روزنامه اطلاعات
چشمش که به خاک ایران
افتاد، گریه کرد
زمانی که هواپیمای ایرفرانس
وارد فضای ایران شد، مرحوم طباطبایی از پنجره به خاک ایران نگاه کردند و اشک از چشمانشان
سرازیر شد و زیر لب چیزی زمزمه کردند. اشتیاقی که آن مرحوم داشت، قابل توجه بود و این
حالت ایشان، تأثر و شکوهمندی خاصی را در آن فضا به وجود آورده بود. من رابط ملاقات
مرحوم طباطبایی و امام (ره) برای اولین دفعه بودم. آن مرحوم از من خواستند تا به امام(ره)
بگویم که فردی به نمایندگی از اتحادیه انجمنهای دانشجویی خدمت ایشان رسیده و توضیح
دیگری ندهم و وی را به ایشان معرفی نکنم. زمانی که مرحوم طباطبایی وارد اتاق شدند،
امام (ره) از وی پرسیدند که شما آقا صادق هستی یا آقا جواد؟! در واقع امام (ره) با
هوش و ذکاوت بالای خود، شناختند که وی یکی از پسران مرحوم آیتالله سلطانی است. ملاقات
وی با امام راحل(ره) مدتزمان زیادی طول کشید. بعد از ملاقات مرحوم طباطبایی، نزد آقا
سیدمصطفی خمینی رفتند و گفتند امام (ره) لطف کردند و یک ساعت صحبت کردند و یک فضای
صمیمی ایجاد کردند و من نتوانستم صحبتها و خواستههای خود را بگویم. مرحوم آقا سیدمصطفی
به شوخی جملهای را به آقا سیدصادق گفتند که مضمونش این بود که «سید»ها اصولاً خوشصحبت
هستند!
علی مطهری - نماینده مجلس
مشی سیاسی مرحوم طباطبایی
حساسیتبرانگیز نبود
آقای طباطبایی از دوره دانشجویی
در خارج از کشور خیلی فعال بود و در انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا و آمریکا جزو
سران و برنامهریزان بود. نامهای هم از ایشان به شهید مطهری هست که از ایشان کمک فکری
و عملی خواستهاند. او از دیرباز فرد خوشفکری بود که در جریان
نهضت اسلامی خصوصا در حوزه دانشجویان خارج از کشور حضور فعالی داشت. صادق طباطبایی مجموعا به گروه اصلاحطلبان نزدیکتر بوده؛ البته مشی سیاسی
ایشان به گونهای بود که حساسیت برانگیز نبود. آقای طباطبایی به دلیل اینکه داخل گود نبود قدری از تیررس حملات هم به دور
بود و شاید اگر ایشان وارد میدان میشد مثل خیلی از افراد مورد حمله قرار میگرفت.