رژیم صهیونیستی چگونه در جیبوتی نفوذ کرد؟

آستان -عبدالله عبادی-موقعیت حساس و راهبردی جیبوتی در شاخ افریقا و تنگه باب المندب و همسایگی آن با کشورهای اریتره و سومالی ، جایگاه این کشور را در سیاست های راهبردی رژیم صهیونیستی بسیار مهم کرده است . 

وجود دو گروه اصلی نژادی عیساها «که ریشه سومالیایی دارند» و عفارها « که ریشه اتیوپیایی دارند» و نیز وضعیت اجتماعی و ترکیب جمعیتی که – خود مشکلی راهبردی برای امنیت این کشور است – و سرانجام هراس جیبوتی از همسایگان بزرگ خود موجب شده است این سرزمین در سیاست خارجی خود دو راه را در پیش بگیرد : نخست اینکه در مسایل شاخ افریقا موضع بی طرفی سیاسی را اتخاذ کند و دیگر اینکه برای مقابله با تهدید های همسایگان خود و حفظ توازن  منطقه ای ، روابط خود خود را با رژیم صهیونیستی به عنوان قدرت منطقه ای و کشور فرانسه به عنوان قدرت فرا منطقه ای گسترش دهد . جیبوتی برای مقابله با تروریسم منطقه ای به کشورهای آمریکا ، اتحادیه اروپا و رژیم اشغالگر قدس تسهیلالت نظامی فراوان اعطا کرده است . 

جیبوتی در27 ژوئن 1977 پس از 115 سال حکومت استعمار فرانسه به عنوان چهل و نهمین کشور افریقا استقلال یافت . این اعلام استقلال تاثیر زیادی بر منافع حیاتی اسرائیل در منطقه داشت . به نوشته منابع اسرائیلی جیبوتی تحت حکومت فرانسه عامل موازنه ای برای تامین کشتیرانی در باب المندب یعنی دروازه اسرائیل به یمن جنوبی بود و از انجا که کشور جدید ، الحاق خود را به جامعه عرب اعلام کرد و زبان رسمی خود را عربی اعلام نمود ، کشتیرانی اسرائیل در باب المندب به خطر افتاد .

 به هر حال رژیم صهیونیستی این کشور بسیار کوچک را به عنوان یک منطقه استراتژیک در مسیر استراتژی پیرامونی خود ارزیابی کرده است . به گزارش آستان، بر این اساس اسرائیلی ها همواره تحولات مربوط به جیبوتی را تحت نظارت و بررسی قرار داده اند . اسناد ساواک نشان می دهد که حتی قبل از اعلام استقلال جیبیوتی ، رژیم صهیونیستی در ان سرزمین نفوذ سیاسی و اطلاعاتی قابل توجه داشت . رییس ساواک طی گزارشی به محمد رضا پهلوی تقاضای ناهوم ادمونی معاون وقت موساد از ایران را درباره جیبوتی چنین اعلام می کند: 

آقای ناحوم ادمونی معاون سرویس اسرائیل در روز 20/11/54 طی ملاقاتی با جان نثار اظهار داشت : 

دولت فرانسه اعلام کرده که سال آینده به جیبیوتی استقلال خواهد داد . علی عارف نخست وزیر جیبوتی که ضد شوروی و طرفدار غرب است از حمایت فرانسه بر خوردار بوده و مایل است تماسهای خود را با کشورهای منطقه غرب توسعه دهد و از اسرائیل نیز درخواست کمکهای آموزشی در زمینه تربیت پاسداران مسلح حفاظت شخصیتها علی الخصوص خود علی عارف را به عمل آورده است . به نظِر علی عارف مهمترین کشوری که جیبیوتی باید با آن در حال حاضر ارتباط خصوصی برقرار کند ایران می باشد و از این رو استدعا کرده که به وی اجازه داده شود از ایران دیدن نماید .

 اسناد موجود نشان می دهد که اسرائیلی ها از نفوذ و ارتباط ایران با جیبوتی در مسیر پیرامونی  بهره برداری می کردند . بر این اساس مقامات رژیم صهیونیستی در شرایط مقتضی ، باارائه اخبار ، اطلاعات و حاصل تحقیقات و بررسیهای خود به مقامات ساواک از موقعیت ایران به نفع اسرائیل و مطامع صهیونیسم در منطقه استفاده می کردند . ساواک نیز در این باره از هیچ خوش خدمتی به صهیونیستها کوتاهی و خودداری نمی کرد.

طی دهه 1980 و 1990 صهیونیست ها با روشهای مختلف در بخش های سیاسی، اقتصادی و نظامی جیبوتی نفوذ کردند . بخش کشاورزی یکی از مهم ترین زمینه های نفوذ صهیونیست ها بود ، با توجه به کم بودن منابع آب شیرین در جیبوتی و لم یزرع بودن بخش زیادی از زمین های این کشور ، کارشناسان رژیم صهیونیستی با ارایه روشهای نوین آبیاری زمینه را برای بهبود تولید محصولات کشاورزی فراهم کردند .

از سوی دیگر با توجه به این که این کشور در کنار دریای سرخ و تنگه باب المندب قرار دارد از وضعیت مطلوبی جهت تجارت دریایی برخوردار است از اینرو شرکت سولل بونیه که در زمینه ساخت سازه های دریایی متخصص و مشهور می باشد وارد این کشور شد و بخش زیادی از تاسیسات دریایی و گمرکات جیبوتی را در کنار تنگه باب المندب ایجاد کرد. اما در زمینه نظامی وضعیت به مراتب به سود اسراییل است . 

به گزارش آستان،موقعیت استراتژیک جیبوتی در دریای سرخ و تنگه باب المندب باعث شده تا رژیم صهیونیستی با امضای مواقت نامه های متعدد و صرف هزینه های بالا جیبوتی را به نوعی به حیاط خلوت خود در منطقه تبدیل کند به نحوی که طی 20 سال گذشته نه تنها هیچ تهدیدی از سوی این کشور متوجه رژیم صهیونیستی نبوده است بلکه این کشور به نوعی حافظ منافع اسراییل در منطقه بوده است .

 در حال حاضر اسراییل با داشتن چندین کشتی ، ناوچه ، قایق های سریع ، جنگنده های اف 16 و 200 نیروی واکنش سریع بیشترین حجم نیرو در جزایر جیبوتی را دارد از سوی دیگر از آنجاییکه در اخبار متعدد از حضور هواپیماهای اسراییلی در جنگ یمن برای بمباران شهرها به نفع عربستان پرده برداشته شد، می توان انتظار داشت در آینده و در صورت به طول انجامیدن این جنگ ، جیبوتی به عنوان مبدا پرواز این جنگنده ها در نظر گرفته شود .

منبع:آستان