ضعف اقتصادی و نداشتن مسکن مستقل از دغدغه های سالمندی در ایران

ورود به دوره سالمندی با افزایش سن افراد جامعه و آمارهای موجود در کشور زنگ هشدار سالمندی را در ایران به صدا درآورده است.مشکلات و محدودیت ها تغییر ماهیت داده و نقش ها در حوزه های مختلف متفاوت شده اند.

یک جامعه شناس و استاد دانشگاه با اشاره به روند سالمندی در ایران گفت:کاهش درآمد خانوار و افزایش هزینه های مادی و معنوی همچنین افزایش وابستگی و تعلقات از عمده ترین مشکلات دوره سالمندی است.

دکتر ابراهیم اندرخورا جامعه شناس و مدرس دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار آستان پالش های سالمندی در ایران را تحلیل کرد و گفت:برخی مشکلات سالمندی را می توان در قالب یک ابعاد اجتماعی سالمندی به معنای پذیرش ناتوانی و ضعف افراد از سوی اعضای خانواده و جامعه مطرح کرد.همچنین ابعاد زیست شناختی که مفهوم آن گذر از رشد جسمانی و مجموعه توانایی های آن و رسیدن به مرز پیری و وابستگی است نیز از چالش های سالمندی است.

وی در ادامه بیان کرد:ابعاد هیجانی نیز یکی دیگر از مواردی است که در سالمندی با بحران مواجه می شود افراد در دوران سالمندی ناتوان می شوند و ناکامی های خود را می پذیرند از این رو دستخوش نوسانات خلقی شدید می شوند و ممکن است در برخی موارد عملکرد وابسته به فرزندان و جامعه داشته باشند.

این استاد دانشگاه با اشاره به ابعاد حقوقی و چالش های سالمندی نسبت به این موضوع تصریح کرد:ابعاد حقوقی که به معنای اعطای امتیازات و تسهیلات حقوقی است و نگرش قانون را به سالمندان و سالمندی تعریف می کند .مهم ترین مشکلات و چالش های سالمندان در قالب تکالیف رشدی نخست حفظ سلامت جسمانی و سازش یافتن با محدودیت های پیش رو است.

اندرخورا حفظ نکردن درآمد و دارایی کافی برای حمایت از خود را عمده ترین معضل دوره سالمندی معرفی کرد و گفت:متاسفانه برخی سالمندان برای آینده و دوران پیری خود درآمد و منابع مالی کافی پس انداز نمی کنند و همین امر ضعف دوران سالمندی به شمار می رود.حتی نداشتن مسکن مستقل برای حفظ هویت و موقعیت اجتماعی نیز از دغدغه های سالمندی در ایران است.

وی تاکید کرد:یکی از پراهمیت ترین نیازها برای دوران سالمندی داشتن مسکن مستقل و محل زندگی مناسب است زندگی در یک منزل شخصی بدون اتکا مالی و اقتصادی به دیگران وفرزندان یک امتیاز دوره سالمندی است.همین مسئله مشکلات اجتماعی و روانی عدیده ای را به همراه می آورد.

این استاد دانشگاه زندگی با فرزندان بالغ به صورت زوج را یکی دیگر از چالش های سالمندی مطرح کرد و گفت:برخی سالمندان تنها هستند و به دلیل اینکه همسر خود را از دست داده اند چاره ای جز زندگی با فرزندان ندارند و این مسئله باعث تشدید وابستگی شده و از سوی دیگر بر تغییرات خلقی آنها می افزاید.

به گفته این جامعه شناس اما پرسش اصلی اینجاست که مسئولان در قبال ورود به دوره سالمندی و افزایش سالمندان در کشور چه تدابیری اندیشه می کنند؟ چگونه مقدمات ورود به این دوره زندکی باید فراهم شود؟

وی تاکید کرد:داشتن یک برنامه جامع حمایتی برای دوران سالمندی در کشور و تعریف عملیاتی وظایف و مسئولیت های دستگاه های مختلف تحت پوشش نیز یک راهکار پیشنهادی است.همچنین تصویب قوانین و مقررات مرتبط با دوران سالمندی که در آن به حقوق مادی و معنوی سالمندان اهمیت داده شود و اختصاص بودجه لازم و کافی برای پاسخگویی به نیازهای درمانی مانند دارو و هزینه های درمانی،باید در اولویت قرار گیرد.

به گزارش آستان،وی تامین نیازهای عاطفی و احساسی سالمندان را در اولویت قرار داد و گفت:باید نسبت به دوره سالمندی بازتعریفی صورت گیرد تا سالمندان در سطح اجتماعی شرایط خاصی پیدا کنند.اصلاح  و تغییر نگرش ها نیز باید شکل گیری هنجارهای اجتماعی با توجه به شرایط سالمندان می شود.ایجاد انگیزش و توسعه ظرفیت های سالمندان و تعریف منطقی انتظارات و جامعه از این دوره زندگی ،مهارت افزایی ،ایجاد فضاهای شهری خاص به سالمندان و شکل گیری بسترهای فرهنگی مانند تشکیل انجمن های سالمندی باعث می شود تا این قشر از افسردگی،تنهایی و مشکلات رفتاری مصون بمانند.

اندرخورا به دیگر شرایطی که جامعه باید برای سالمندان فراهم آورد اشاره کرد و گفت:فقر اقتصادی نسبی یک مشکل عمده دوران سالمندی است جامعه باید محیطی را فراهم آورد تا در آن از سالمندان حمایت های منطقی به عمل آید و آنها را برای کسب استقلال ترغیب کند .وجود رضایت در سالمندان از این دوره این احساس را به طور مستقیم و غیر مستقیم در کل دوره های زندگی افراد یک جامعه تاثیر گذاشته و انتقال می دهد.

این استاد دانشگاه در پایان خاطر نشان کرد:مفاهیمی چون اخلاق ،امید،نشاط اجتماعی و ... در صورت فراهم شدن این ابزارها در جامعه افزایش می یابد. وجود سالمند و توجه به سالمندان از سوی جامعه اخلاقیات را گسترش می دهد .

منبع:آستان